Stabilite Tasarımı

Program, çelik yönetmeliğinde 6. bölümde bahsi geçen stabilite tasarımıyla ilgili bir hesaplama yapıyormu ? Yoksa bu bölümü kullanıcıya mı bırakmakta ?

Merhaba;

İkinci mertebe etkilerini gözönüne almak için v10 sürümü ile birlikte P- Büyük delta ve P - Küçük delta analizi gerçekleştirilmektedir. Burkulma boyu yönteminde ise B2=1 kabul edilerek işlem yapılmaktadır.
Genel analiz ( Direct Analysis Method of Design) yöntemi ise henüz yazım aşamasındadır.


İyi Çalışmalar.

Teşekkürler Nurgül Hanım.

Merhaba

B2=1 kabul edilebileceği nerede yazıyor? Bildiğime göre B2=1 minumum değerdir ancak yanal ötelemesi önlenmiş sistemlerde olabilir. Yanal ötelemesi önlenmemiş sistemlerde bu değer kullanarak güvensiz tarafta kalınmış olunur.

Merhaba;
B2=1 alarak işlem yapılması zorunludur, ibaresi herhangi bir yerde geçmemektedir. Program defaultta 1 olarak işlem yapmaktadır. Kullanıcının kombinasyon tanımlayarak B2 parametresini kombinasyon içerisinde kendisinin kullanması gerekmektedir. Yazı bilgi amaçlı yazılmıştır.

P- büyük delta ve P- küçük delta analizleri zaten B1 ve B2 katsayıları ile gözönüne alınmaya çalışılan İkinci Mertebe Etkilerinin asıl sonuçlarını vermektedir. Bu nedenle yaklaşık yöntem olan B1 ve B2 katsayıları yerine doğrudan etkileri gözönüne alabilirsiniz. B1 ve B2 kullanmak istemeniz halinde ise belirttiğim gibi kombinasyonlar yolu ile kullanıcı müdahalesi gereklidir.

İyi Çalışmalar.

P-delta dan direkt analiz yapılabilmesi için genel analiz yöntemi ile analiz yapılması gerekiyor.Şu an için program bunu yapamıyor.

Burkulma boyu ile analiz için B2 katsayısının hesaplanması ve 1.5 dan küçük olması gerekiyor. Kullanıcı katsayıyı hesaplayıp , 1.50 dan küçük olduğunu doğrulaması gerekiyor.

Yaklaşık ikinci mertebenalizi için zaten B1 ve B2 katsayılarının hesaplanması gerekir. Kullanıcı katsayıyı hesaplayıp , programa girmesi gerekiyor.

Cevabınızdan benim anladığım budur .

Dolayısıyla program burkulma boyu ile analiz yapıyorsa önce güvenlik anlayışı ile default değerin üst sınır olan 1.5 olması daha mantıklı geliyor.

Özet olarak stabilite tasarımında da her programda ve tasarımda olduğu gibi mühendisin kontrolü ve hesabı önceliklidir.

Tüm katlar için hesaplanacak YDKT yük birleşimlerinden ya da GKT yük birleşimlerinin 1.6 katına eşit yüklemelerden oluşan ikinci mertebe göreli kat ötelemelerinin birinci mertebe göreli kat ötelemelerine oranı olan B2 katsayısının, birçok basit/sıradan çelik yapıda 1.5 değerinden küçük çıkması muhtemeldir ancak yine de kullanıcı tarafından hesaplanması, kontrolü ve değerlendirmesinin yapılması doğru olacaktır. Düşey olmayan kolonlar (bu tip yapılarda zaten burkulma boyu yöntemi uygulanamaz), uzun kolonlar, büyük konsollar, yüksek burulma düzensizliği vb. gibi unsurlar içeren özel sayılabilecek tipteki çelik yapılarda burkulma boyu yönteminin uygulanabilmesi için B2 katsayılarının kullanıcı tarafından mutlaka kontrol edilmesi gerekir.

Aslında P-delta'dan direkt analiz yapılabilmesi için sadece genel analiz yöntemi değil, burkulma boyu yöntemi ile de doğrusal olmayan analiz yapılabilir. Burkulma boyu yöntemi uygulamasında ikinci mertebe teorisi kapsamında P-delta (büyük+küçük) etkilerinin dikkate alındığı doğrusal olmayan analiz, B1 ve B2 değerleri 1.0 olarak yapılabilir (ekteki stabilite tasarımı görseli özetleyici olacaktır). Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta: genel analiz yöntemi ya da uygulama koşullarını sağlaması halinde burkulma boyu yöntemlerinden herhangi biri P-delta (büyük+küçük) etkilerinin de dikkate alındığı ikinci mertebe analizi ile uygulandığında, birinci mertebe analizdeki gibi yük kombinasyonları için yüklerin süperpozisyonu yapılamayacağı için her yük kombinasyonunun tek tek ve yönetmeliğin belirttiği kombinasyonlarda geometrik ön kusurların doğrudan modellenerek ya da yatay fiktif yükler dikkate alınarak çözülmesinin gerekli olduğudur.

Program şu anda 4 numaralı yöntemi mi kullanıyor? Kullanıyorsa B2 yi hesaplıyor ama bu yöntemi kullandığı için B2=1 kabul ediyor. Demo yı siteden indirip deneyemediğimden size soruyorum.

Merhaba;

B1 ve B2=1 ile program stabilite tasarımı yapmaktadır. Tolga Bey'in bahsettiği üzere doğrusal olmayan analiz yöntemlerini kullanmanız halinde programın B1 ve B2 değerlerini uygun aldığını görebilirsiniz. ideCAD Statik IDS v10 ile P - Delta (büyük+küçük) etkilerini belirleyebilirsiniz.
Yeni versiyon olanakları ile ilgili gelecek eğitim programlarında konu ile ilgili kapsamlı bilgi sahibi olabilirsiniz. linkte yer alan eğitimlere kayıt olabilirsiniz. Özellikle P-delta ve doğrusal olmayan analiz ile ilgili bilgi için Bölüm 5 - Şekil Değiştirmeye göre Tasarım eğitimi sorularınızın bir bölümüne yanıt olacaktır.


İyi Çalışmalar.

Tolga Bey in gönderdiği algoritmanın en üstünde 4 numaralı yöntemin kullanılması için B2 katsayısının, yani ikinci mertebe göreli kat ötelemelerinin birinci mertebe göreli kat ötelemelerine oranının 1.5 tan küçük olması gerektiği yazıyor. Benim sormak istediğim program B2 yi hesaplayıp 1.5 tan küçük olduğunu doğruladıktan sonra mı 4 numaralı analiz yöntemini kullanıyor.

Program ikinci mertebe etkilerini TBDY 4.9.2 kapsamında değerlendirir. Buna göre her kat için ikinci mertebe gösterge değerini(theta) TBDY (4.35)'e göre hesaplar. Tüm katlar için hesaplanan değerlerin en büyüğünü bulur ve TBDY (4.36) ile hesaplanan sınır değerle karşılaştırır. Bu değer sınır değerden düşükse yapıda ikinci mertebe etkileri ihmal edilebilir. Bu durumda tasarımcı isterse ikinci mertebe etkilerini ÇYTHYEDY'e göre dikkate alır.





Program çelik yapılar için stabilite tasarımını ÇYTHYE 6.4 Burkulma Boyu Yöntemine göre yapar. Bu yöntemde gerekli dayanımlar rijitlik azaltılması göz önüne alınmaksızın doğrusal olmayan P-delta analizi yada doğrusal yaklaşık ikinci mertebe analizi kullanılarak elde edilir. Program doğrusal hesap ve yaklaşık ikinci mertebe analizini kullanır (Tolga Bey'in tablosunda 3. yöntem) fakat B2'yi hesaplamaz, 1.0 kabul eder (Bu eksiklik notlarımız arasındadır). Eğer siz seçtiğiniz taşıyıcı sisteme göre ikinci mertebe etkilerini yukardaki paragrafta ifade ettiğim gibi rapordan kontrol edip sınırlarsanız ÇYTHYE 6.5 Yaklaşık ikinci mertebe analiziyle hesaplanan B2 katsayısı 1.0 yada 1.0'e yakın bir değer çıkacaktır.

O zaman tasarım için aşağıdaki şekildeki gibi bir yol mu izlemeliyiz?

Yerçekimi ve rüzgar yükleri için bir model oluşturup , ikinci mertebe etkilerini göz önüne alacağız.
Sonra deprem yüklemesi için ikinci bir model oluşturup ikinci mertebe etkileri göz önüne almadan 4.35 denklemini kontrol edip , devam edeceğiz.
Bu ikisinden çıkan sonuçların zarfını kullanacağız.

Aksi takdirde deprem yönetmeliğindeki bu madde çelik yönetmeliğindeki stabilite tasarımını boşa çıkarmıyor mu?

İki ayrı model oluşturmanıza gerek yok.

1. Eğer yapıya etkiyen rüzğar yükleri varsa ÇYTHYE 6.5'e göre B2 katsayısını hesaplayabilirsiniz. Sadece rüzgar etkisinden dolayı kolonlarda oluşan eksenel kuvvet ve eğilme momentini bu katsayıyla arttırabilirsiniz. Rüzgar etkisinin olduğu yük birleşimlerinde bu arttırılmış değerleri kullanırsınız.

2. Deprem etkisi için maksimum ikinci mertebe gösterge değerinin sınır değerden küçük olduğunu rapordan kontrol etmeniz yeterli.

ÇYTHYE'de bahsi geçen stabilite tasarımı sadece deprem etkisi değil diğer yüklerden (düşey yükler, rüzgar yükü) de oluşacak ikinci metrebe etkilerinin dikkate alınmasını zorunlu kılar. Deprem yönetmeliğindeki kısım ise malumunuz deprem etkisinde oluşacak ikinci mertebe etkileri içindir ve betonarme yada çelik taşıyıcı sistemden bağımsızdır.